Τάσσος Δίκας, ξηρό παστέλ, 1995 |
του Στέλιου Παππά
Σε μια χώρα όπως η Γαλλία, που από τα πράγματα παίζει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ευρώπη, θα περιμέναμε ο διάλογος για το μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου, ειδικότερα στην προεκλογική περίοδο, να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της πολιτικής αντιπαράθεσης.
Ωστόσο αυτός ο απολύτως αναγκαίος διάλογος παραμένει ζητούμενο.
Για να μην είμαστε άδικοι, η πιο καθαρή θέση για την Ευρώπη ήταν της Λεπέν. Έλεγε απλά να διαλυθεί η Ευρώπη και να επανέλθουμε στο πεδίο των εθνικών συμφερόντων, και των εθνικών ανταγωνισμών προσθέτω, ευλόγως.
Στο αιματοβαμμένο πεδίο θα έλεγα.
Αυτό το πεδίο οδήγησε στις εκατόμβες. Ουδείς πολίτης και πολύ περισσότερο ουδείς ηγέτης δικαιούται να απολέσει αυτήν την ιστορική μνήμη.
Οι οδύνες που άνοιξε το πεδίο των εθνικών ανταγωνισμών, ο φασισμός και ο ναζισμός στην Ευρώπη, έδωσαν ιστορικά μαθήματα και φρονημάτισαν τους λαούς και οι λαοί ανέδειξαν αξίες και κινήματα που τους ένωσαν, όπως η ειρήνη, ο αντι-φασισμός, ο αντι-ρατσισμός, τα ανθρώπινα και τα δημοκρατικά δικαιώματα, η κοινωνική αλληλεγγύη και η ανάγκη για ισχυρό κράτος πρόνοιας.
Από τους άλλους υποψηφίους που διεκδικούσαν να διοικήσουν τη χώρα τους αλλά και να ασκήσουν τον ηγετικό τους ρόλο στην Ευρώπη, το έλλειμμα μιας πολιτικής πρότασης ήταν κάτι περισσότερο από κραυγαλέο.
Ακόμη και τα σημαντικά στοιχεία που περιέχει η πρόταση του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος για ένα πανευρωπαϊκό μέτωπο που θα αντιμετωπίζει την κρίση και τη λιτότητα στην Ευρώπη, χάθηκαν μέσα στον εθνοκεντρικό οίστρο του Μελανσό
Ευλόγως θα αναρωτηθεί κάποιος γιατί αυτή η εμμονή μας για την Ευρώπη; Η απάντησή μας είναι απλή. Δεν πρόκειται για εμμονή, αλλά για καταστάλαγμα της ανάλυσης που έχουμε κάνει ως Ευρωπαϊκή Αριστερά και η οποία λέει τα εξής:
Είμαστε σε μια ιστορική περίοδο μεγάλης επιστημονικής και τεχνολογικής επανάστασης, τεράστιας συσσώρευσης κεφαλαίου, πολυεθνικού και χρηματοπιστωτικού, σε μια περίοδο μεγάλων ανακατατάξεων. Το θεσμικό και νομικό οπλοστάσιο των εθνικών κρατών δεν επαρκεί για να θέσει κανόνες στο νέο τοπίο. Με βάση αυτήν τη θεμελιώδη διαπίστωση θεωρούμε ότι υπάρχει ανάγκη κοινού στρατηγικού σχεδίου και “η Ευρώπη αποτελεί το ελάχιστο πεδίο στο οποίο μπορούμε να αναπτύξουμε ένα αξιόπιστο στρατηγικό σχέδιο της Αριστεράς”.
Υπάρχει βέβαια ο αντίλογος. Η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίση, το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο αποδομείται σε μια σειρά χώρες, το δημοκρατικό έλλειμμα είναι τεράστιο και θεσμοί χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση, όπως το Eurogroup, έχουν αποκτήσει τεράστια ισχύ. Επίσης τεράστια ισχύ έχουν αποκτήσει οικονομικά λόμπι, με αποτέλεσμα να διευρύνονται οι ανισότητες και να αλλοιώνονται τα χαρακτηριστικά ενός πολιτισμού που μπορεί να ενοποιούσε τους ευρωπαϊκούς λαούς.
Ως αποτέλεσμα αυτών, αυξάνεται η δυσπιστία απέναντι στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τα εθνικιστικά ρεύματα εμφανίζονται με ισχυρή κοινωνική αποδοχή.
Τούτων όμως δεδομένων το δίλημμα αναδεικνύεται και είναι σαφές: Είτε θα μπούμε στη δίνη των εθνικών ανταγωνισμών αγνοώντας την ιστορική εμπειρία που έζησαν οι πατεράδες μας, είτε θα θέσουμε τις βάσεις για έναν “ενιαίο ευρωπαϊκό δημόσιο χώρο, κοινωνικό, δημοκρατικό και οικονομικό”, ο οποίος θα αποτελεί παράγοντα σταθερότητας, ειρήνης και συνεργασίας. Έναν ενιαίο δημόσιο χώρο στον οποίο οι πολιτικές, οι κοινωνικές και οι ιδεολογικές διαφορές θα ανταγωνίζονται και θα συγκρούονται στο έδαφος της δημοκρατίας.
Τάσσος Δίκας, ξηρό παστέλ, 1995 |
Ευρώπη των εθνικισμών και των εθνικών ανταγωνισμών ή Ευρώπη της ενότητας των λαών;
Όποιο και αν ήταν το δίδυμο του δεύτερου γύρου, το δίλημμα θα ήταν το ίδιο, ιδιαίτερα στη Γαλλία, όπου η Ακροδεξιά παραμένει ισχυρή και επηρεάζει την πολιτική ατζέντα. Το ατυχές είναι ότι το δεύτερο σκέλος του διλήμματος δεν το εκπροσωπεί η Αριστερά.
Ωστόσο η Αριστερά γνωρίζει ότι η αποχή είναι για τους θεατές και όχι για τους μαχητές. Η Αριστερά γνωρίζει να μετατρέπει σε δυνατότητες τα δύσκολα διλήμματα. Ξέρει, αφού φράξει τον δρόμο στην Ακροδεξιά, να ανοίξει στο πολιτικό και στο κοινωνικό πεδίο το εναλλακτικό της σχέδιο στον νεοφιλελευθερισμό και να καλέσει σε αυτόν τον δρόμο και τα άλλα πολιτικά ρεύματα και κινήματα.
Όσο αυτό δεν γίνεται από την Αριστερά, αλλά και από τα διάφορα πολιτικά ρεύματα και τις πολιτικές δυνάμεις, η κρίση στη συνείδηση των πολιτών θα αποκτά χαρακτηριστικά μεταφυσικού φαινομένου.
Η κρίση, βέβαια, δεν είναι ούτε μεταφυσικό φαινόμενο ούτε επιδημική ασθένεια, αλλά αποτέλεσμα πολιτικών, αποτέλεσμα του νεοφιλελεύθερου μοντέλου εξουσίας που έχει επιβληθεί τις τελευταίες δεκαετίες.
Πρόκειται για ένα μοντέλο που αγνόησε επιδεικτικά την ανάγκη για εμβαθύνουμε και να ισχυροποιήσουμε τα χαρακτηριστικά της ενότητας και υπηρέτησε με συνέπεια τη στρατηγική της διαρκούς διεύρυνσης. Πρόκειται για ένα μοντέλο διακυβερνητικής διακυβέρνησης όπου οι ισχυρότερες χώρες επιβάλλουν τη θέλησή τους παραβιάζοντας συχνά τους κοινούς κανόνες.
Αυτό όμως είναι το μοντέλο που τροφοδοτεί τα φαινόμενα εθνικών αναδιπλώσεων, του ευρωσκεπτικισμού και έχει οδηγήσει την Ε.Ε. σε φαινόμενα διάλυσης και σε υπαρξιακό δίλημμα.
Οφείλουμε λοιπόν να ανοίξουμε όλο το εύρος του προβλήματος και να διατυπώσουμε τα διάφορα εναλλακτικά σχέδια, ώστε να καταστήσουμε τους λαούς κοινωνούς του μέλλοντός τους, διατηρώντας πάντα νωπή την ιστορική μας μνήμη.
Τον επόμενο Σεπτέμβριο θα γίνουν εκλογές και στη Γερμανία. Ο ευρωσκεπτικισμός και εκεί παίρνει διαστάσεις και η συντηρητική κυβέρνηση της Γερμανίας δεν μπορεί να πάρει αποστάσεις από τις ακραίες νεοφιλελεύθερες δυνάμεις στο εσωτερικό της. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι εθνικές προτεραιότητες παραμερίζουν τα μεγάλα ζητήματα της ευρωπαϊκής κρίσης και το υπαρξιακό πρόβλημα από το οποίο κάνεις δεν πρόκειται να γλιτώσει. Αν σήμερα η οικονομική κρίση, έχει μεταφερθεί τεχνηέντως από τον υπαίτιο Βορρά στον Νότο, ας μην έχουν αυταπάτες. Η κρίση είναι ευρωπαϊκή, δεν είναι μόνο οικονομική και δεν αφορά μόνο στα δημοσιονομικά ελλείμματα ή πλεονάσματα, είναι κρίση πρωτίστως πολιτική, είναι κρίση αξιών, είναι κρίση δημοκρατίας, και θα μας συμπαρασύρει όλους.
Η ευρωπαϊκή Αριστερά αλλά και οι δυνάμεις της Σοσιαλδημοκρατίας, που παίρνουν αποστάσεις από τον νεοφιλελευθερισμό, οι δυνάμεις της οικολογίας, αλλά και κάθε δύναμη που θα ήθελε, συμμετάσχει σε ένα εναλλακτικό στον νεοφιλελευθερισμό σχέδιο να μπορούν να συγκροτήσουν έναν νέο συσχετισμό προόδου και δημοκρατίας.
Υπάρχει ανάγκη μιας νέας ενότητας των λαών της Ευρώπης.
Υπάρχει ανάγκη μιας επανάστασης της δημοκρατίας που θα επανίδρυση την Ευρώπη.
Με νέα συνταγματική συνθήκη, με νέα “Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων”.
Στο πεδίο της δημοκρατίας και της διεύρυνσης των πολιτικών, των δημοκρατικών και των κοινωνικών δικαιωμάτων να φράξουμε τον δρόμο στους εθνικούς ανταγωνισμούς και στην επιχειρούμενη κατάλυση της δημοκρατίας από ακροδεξιούς εθνικισμούς, να αναζητήσουμε άλλο δρόμο από τον νεοφιλελευθερισμό. Να αναδείξουμε την Ευρώπη κοιτίδα πολιτισμού, παράγοντα ειρήνης, Φιλίας και ισότιμης συνεργασίας των λαών της Ευρώπης, παράγοντα ειρήνης συνεργασίας με όλους τους λαούς του κόσμου. Μόνο σε αυτήν την προοπτική η Ευρώπη μπορεί να φανεί αντάξια του πολιτισμού που κουβαλάει.
πηγή: avgi.gr > άρθρο του Στέλιου Παππά > Παραμένει ζητούμενο
..."παραμένει ζητούμενο"...(>άρθρο<)
................................................................................
Συνδεθείτε:
................................................................................
..."ιστογραμμή"...