 |
| Τάσσος Δίκας, ξηρό παστέλ, 1996 |
Είναι πολύ ελπιδοφόρο ότι η κυβέρνηση προχωράει σε αναθεώρηση της νομοθεσίας για τους συνεταιρισμούς. Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε (και υπάρχει βάσιμος φόβος πως θα έρθουν ακόμα χειρότεροι, αν δε σταματήσει η νεοφιλελεύθερη ληστεία του παγκόσμιου πλούτου από ελάχιστους), η μόνη συνταγή αντίστασης και επιβίωσης των «αποκάτω» είναι η ένωση των δυνάμεών τους. Και υπάρχουν δύο τρόποι γι' αυτό:
* Ο ένας είναι το συνδικαλιστικό κίνημα: εξαρτημένοι κι ανεξάρτητοι εργαζόμενοι διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Ειδικά στη νεοφιλελεύθερη εποχή, που ακόμα διανύουμε, ο συνδικαλισμός έχει κυρίως αμυντικό ρόλο.
* Ο άλλος είναι το συνεταιριστικό κίνημα: εργαζόμενοι της πόλης ή του χωριού, επαγγελματίες αλλά και απλοί πολίτες δημιουργούν συλλογικότητες για να καλύπτουν τις ανάγκες τους από κοινού, πετυχαίνοντας έτσι καλύτερες τιμές, ποιότητα κ.λπ.
Και τα δύο οι νεοφιλελεύθερες κυβερνώσες ελίτ τα βλέπουν όπως ο διάβολος το λιβάνι:
Και τον μεν συνδικαλισμό τον έχουν πλήξει σχεδόν θανάσιμα με τη νομοθεσία που καταργεί δικαιώματα κατακτημένα από χρόνια, στην οποία οι εργαζόμενοι -για λόγους που δεν μπορούν να αναλυθούν εδώ- δεν κατάφεραν να προτάξουν αποτελεσματική άμυνα.
Το δε συνεταιριστικό κίνημα προσπαθεί να το εξουδετερώσει μέσω της ενσωμάτωσης στο σύστημα. Πώς; Με την προώθηση ολιγαρχικών διοικητικών δομών, φυτευτών άνωθεν, της εμπιστοσύνης των κεντρικών πολιτικών εξουσιών. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τα διοικητικά συμβούλια των συνεταιρισμών ήταν πάντα, και είναι ακόμα και σήμερα, ένα μωσαϊκό κομματικών παρατάξεων, κάτι που ισχύει βέβαια και για το συνδικαλιστικό κίνημα και συντέλεσε επίσης στις αλλεπάλληλες ήττες του.
Μ' άλλα λόγια, στην Ελλάδα ο βαθμός αυτονομίας και των δύο κινημάτων ήταν ελάχιστος. Αλλά η αυτονομία δεν είναι λεπτομέρεια: είναι το ίδιο το οξυγόνο της όποιας οργάνωσης "των αποκάτω". Είναι δηλαδή όρος ύπαρξης. Αυτό φυσικά το ξέρουν πολύ καλά οι πάσης φύσεως ελίτ, γι' αυτό και διακήρυσσαν πάντα τον ακηδεμόνευτο χαρακτήρα του ενός ή του άλλου κινήματος. Κραυγαλέα υποκρισία, χονδροειδέστατο ψέμα: Πάντα λειτουργούσαν, και ακόμα λειτουργούν, στην υπηρεσία κομματικών σκοπιμοτήτων.
Αυτό λοιπόν το ψέμα πρέπει να γίνει επιτέλους αλήθεια: το συνεταιριστικό κίνημα πρέπει επιτέλους να γίνει πραγματικά αυτόνομο, πραγματικά ακηδεμόνευτο. Κάτι που η νέα νομοθεσία οφείλει να εξασφαλίσει όσο ένας νόμος μπορεί να επηρεάσει την πραγματική ζωή. Πρέπει δηλαδή θεσμικά να εμποδιστεί ο πατερναλισμός και η χρησιμοποίηση των πόστων στην υπηρεσία κομματικής, κυβερνητικής ή ακόμα και προσωπικής ιδιοτέλειας. Πώς ακριβώς; Πρόχειρα μου έρχονται στο νου κάποιες απαντήσεις:
* Με την υποχρεωτική και συχνή εναλλαγή στα πόστα (π.χ. στην αθηναϊκή αρχαιότητα -που πάντα μας διδάσκει την άμεση δημοκρατία- κανένας δεν μπορούσε να κληρωθεί βουλευτής πάνω από δύο φορές στη ζωή του. Στην πολιτική αργκό σήμερα το λέμε: να μην προλαβαίνει κανείς να ζεστάνει την καρέκλα του).
* Με τον περιορισμό της εκπροσώπησης σε μία ή έστω μικρού εύρους εντολή από τη διοίκηση ή τη γενική συνέλευση.
* Με την ενεργοποίηση των απλών μελών με συχνή σύγκληση γενικών συνελεύσεων (π.χ. η εκκλησία του δήμου που διοικούσε ολόκληρη πόλη, την Αθήνα, συνεδρίαζε τρεις φορές την εβδομάδα κι υπήρχαν πολίτες που έρχονταν στην Πνύκα με το γαϊδουράκι τους απ' τα Μεσόγεια!) κ.λπ.
Όλα αυτά θα ήταν πολύ καλό να προβλέπονται στη νέα νομοθεσία. Αλλά το πιο αποτελεσματικό θα ήταν η συμμετοχή ενεργών πολιτών όχι για να περάσουν τη γραμμή του κόμματός τους, αλλά για να γευτούν τη χαρά της συλλογικής προσπάθειας και των μικρών -ή μεγάλων!- νικών και δημιουργικών αντιστάσεων.
* Ο Ανδρέας Δάνος είναι μέλος του κοινωνικού συνεταιρισμού «Βλαστός».
πηγή: avgi.gr άρθρο του Ανδρέα Δάνου > Για την αναγέννηση του συνεταιριστικού κινήματος στην Ελλάδα
..."για την αναγέννηση του συνεταιριστικού κινήματος στην ελλάδα"...(>άρθρο<)
..."ιστογραμμή"...