Του Κώστα Δουζίνα
Οι δέκα αρχές που ακολουθούν, με τις παραλλαγές και τους συνδυασμούς τους, αποτελούν την κυρίαρχη θεολογία και μυθολογία της εποχής μας, όπως την εκφράζει η σημερινή δεξιά.
Είναι θεολογία γιατί στηρίζεται σε απόλυτη και ανεξερεύνητη πίστη. Μια πίστη που διαψεύδεται από το σύνολο σχεδόν της κοινωνικής επιστήμης, της ψυχολογίας και της ψυχανάλυσης. Αλλά όπως και κάθε μυθολογία απορρίπτει τις ενάντιες αποδείξεις και ενδυναμώνεται από την επιστημονική τους διάψευση, σαν τους ψεκασμένους του κορωναίου.
Ο καπιταλιστής λειτουργεί από ένα μείγμα φόβου και απληστίας, δεν ενδιαφέρεται για τον άλλο. Ο τέλειος Χομπσιανός φιλελεύθερος μεταφέρει τον «πόλεμο όλων εναντίον όλων» από την πλασματική «φυσική κατάσταση» στις business, τα δικαστήρια, την αστυνομία.
Μας έλεγαν με τον Μαντεβίλ ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία και τα βίτσια οδηγούν στο κοινό καλό. Τώρα βλέπουμε ότι οδηγούν στην κοινή καταστροφή...
1. Ερχόμαστε στον κόσμο μόνοι και πεθαίνουμε μόνοι, χωρίς εξαρτήσεις από τους άλλους ούτε ευθύνη για την ευημερία τους.
Η μόνη μου υποχρέωση είναι να κοιτάω το συμφέρον μου και να προστατεύσω την άμεση μου οικογένεια. Ακολουθώ τα περιοριστικά μέτρα για να μην αρρωστήσω, η προστασία των άλλων είναι δική τους υπόθεση. Αν δώσω λεφτά σε φιλανθρωπίες το κάνω για να δείξω την ηθική μου συνείδηση και να παινευτώ στους συναδέλφους.
2. Ο άνθρωπος είναι ανταγωνιστικό πλάσμα, οι ανισότητες είναι δημιούργημα της ανθρώπινης φύσης.
Όποιος αρνείται την φύση και επιδιώκει να μειώσει τις ανισότητες καταστρέφει τον άνθρωπο και οδηγεί την οικονομία σε εξαθλίωση. Όπως τα δάκτυλα είναι διαφορετικά έτσι είναι και οι άνθρωποι. Για να τα ισώσεις πρέπει να τα κόψεις.
3. Η κοινωνική συνύπαρξη αποτελεί μια συμβατική σχέση για την προστασία της ιδιοκτησίας, των συμβάσεων, του νόμου και της τάξης.
Η κοινωνία δεν είναι παρά ένα σύνολο των ατόμων που ζει σε μια επικράτεια. Το κράτος υπάρχει γιατί το έχουμε δημιουργήσει με το κοινωνικό συμβόλαιο. Οι εξουσίες, η νομιμότητα και η χρησιμότητα του τελειώνουν όταν υπερβαίνει τις αρμοδιότητες που του δώσαμε. Όταν το κράτος παραβιάζει την ιδιοκτησία, όταν παρεμβαίνει και ρυθμίζει την οικονομία, όταν φορολογεί υπέρμετρα για να χρηματοδοτήσει παροχές και επιδόματα παραβιάζει το κοινωνικό συμβόλαιο και χάνει την νομιμοποίηση του. Όπως έλεγε και ο φιλόσοφος Τζον Λοκ σε τέτοιες περιπτώσεις ο πολίτης έχει δικαίωμα αντίστασης ακόμη και επανάστασης.
4. Το άτομο δεν έχει εγγενείς αξίες, αρχές και δεν ενδιαφέρεται για τους άλλους.
Πέρα από τους συγγενείς και τους φίλους, οι άλλοι είναι η κόλαση. Οι άλλοι είναι είτε εργαλεία είτε εμπόδια στους σκοπούς μου. Η αλληλεγγύη προς τους φτωχούς, τους αδύναμους, τους άρρωστους είναι δουλειά της εκκλησίας, της φιλανθρωπίας και διάφορων αργόσχολων. Όσοι είναι τεμπέληδες, άνεργοι, χωρίς επάγγελμα και κεφάλαιο είναι κοινωνικά άχρηστοι και δεν δικαιούνται τίποτε. Επιδόματα και κρατική βοήθεια τους κάνουν παθητικούς, αδιάφορους, ακαμάτηδες. Αν δίνονται πρέπει να συνδυάζονται με υποχρεώσεις για να καταλαβαίνουν οι τεμπέληδες την αξία του χρήματος.
5. Το άτομο αποτελεί μια μονάδα που ενδιαφέρεται μόνο για τον πλουτισμό και την επιτυχία του.
Όπως έλεγε ο Γάλλος φιλόσοφος Μπενζαμίν Κονστάν, ευτυχία δεν είναι παρά η ήρεμη απόλαυση του πλούτου. Η ζωή μου είναι το κεφάλαιο μου. Το κεφάλαιο πρέπει να επενδύεται σωστά για να μεγαλώνει και να μου επιτρέπει να αγοράζω τα καλύτερα.
Όποιου τελειώσει το κεφάλαιο πρέπει να χρεοκοπεί όπως κάθε επιχείρηση. Απαιτώ τα καλύτερα γιατί πληρώνω γι’ αυτά. Τα ιδιωτικά σχολεία, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, οι ιδιωτικές κλινικές πρέπει να είναι καλύτερες από τις κρατικές. Εγώ πληρώνω για τις ιδιωτικές υπηρεσίες αλλά και για τις δημόσιες με τους φόρους μου. Η διάφορα ποιότητας μεταξύ τους πρέπει επομένως να είναι μεγάλη. Το τηλεμάθημα στα ιδιωτικά πρέπει να λειτουργεί χωρίς προβλήματα, στα δημόσια να πέφτει συνεχώς η πλατφόρμα.
Οι άνθρωποι πρέπει να στριμώχνονται στις συγκοινωνίες: δεν μεταδίδονται εκεί οι ασθένειες και, έτσι κι αλλοιώς, αυτοί φταίνε που δεν έχουν ιδιωτικό μέσο.
6. Οι σχέσεις που αποκτώ με τους άλλους είναι επιφανειακές και εκούσιες, αποτέλεσμα της βούλησης και της απόφασης μου.
Μόνο τα συμβόλαια και οι συμβάσεις που υπογράφω δημιουργούν υποχρεώσεις. Δεν έχω ηθική υποχρέωση να κάνω οτιδήποτε δεν αποφάσισα όταν μου επιβάλλεται από το κράτος. Οι μάσκες, η αποστασιοποίηση, η καραντίνα αποτελούν το πρώτο βήμα για την υποδούλωση της ψυχής μέσα από τον περιορισμό του σώματος. Αν δεν κινδυνεύω δεν έχω καμμιά υποχρέωση να τηρώ τους περιορισμούς.
7. Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι εμπορευματικές, αποτέλεσμα προσφοράς, ζήτησης και ανταγωνισμού. Το συμβόλαιο αποτελεί την βάση της ανθρώπινης ύπαρξης.
Είμαστε ιδιοκτήτες του εαυτού μας. Δικαιούμαστε να πουλάμε τις ικανότητες και την περιουσία μας αλλά κανείς δεν μπορεί να μου το επιβάλλει. Οι γιατροί και οι ιδιωτικές κλινικές που δεν θέλουν να ασχοληθούν με τους ασθενείς της πανδημίας χωρίς μεγάλα οικονομικά οφέλη έχουν απόλυτο δίκιο. Κανένας δεν μπορεί να υποχρεωθεί να εκτεθεί σε κίνδυνο χωρίς αποζημίωση. Υποχρεωτική δουλειά, επιτάξεις, χρησιμοποίηση της περιουσίας μου χωρίς δική μου συμφωνία αποτελούν παραβίαση της ελευθερίας και ολοκληρωτισμό.
8. H ηθική, η ιδεολογία, η πίστη στο «κοινό καλό» αποτελούν γνωσιακό σφάλμα και κίνδυνο για την κοινωνική ηρεμία.
Δεν υπάρχει «κοινό καλό» ή «δημόσιο συμφέρον». Υπάρχει μόνο ιδιωτική πρωτοβουλία και προσωπικό συμφέρον που όταν λειτουργούν ελεύθερα οδηγούν σε οικονομική ανάπτυξη και ευημερία όλων. Η πίστη σε ιδεολογίες, σε -ισμους και προγράμματα «βελτίωσης» της κοινωνίας οδηγούν σε φανατισμό, άρνηση της ελευθερίας, κομμουνισμό. Δημόσια υγεία και παιδεία παραβιάζουν την ελευθερία με τους φόρους που μου επιβάλλουν. Ο δρόμος για τα γκούλαγκ και τα ψυχιατρεία των διαφωνούντων αρχίζει με ένα μικρό βήμα.
9. Εφ’ όσον δεν υπάρχει κοινή ηθική να περιορίζει την ατομική πρωτοβουλία, η κοινωνική ειρήνη αποτελεί αρμοδιότητα της αστυνομίας, της καταστολής και της παρακολούθησης.
Οι «κτητικοί ατομιστές» είναι υπεύθυνοι για την οικονομική τους επιτυχία, η ατομική ευθύνη δεν περνάει από ηθικές αξίες. Γι’ αυτό αυξάνει συνεχώς η αστυνόμευση, η καταστολή, τα πρόστιμα. Η κατάσταση «έκτακτης ανάγκης» που επιβλήθηκε με την πανδημία πρέπει να γενικευτεί και να γίνει μόνιμη.
Όποιος δεν νοιάζεται για τους άλλους και πιστεύει ότι είναι άτρωτος, όποιος βάζει την ηθική και την αλληλεγγύη πίσω από το προσωπικό όφελος χρειάζεται τον φόβο της τιμωρίας για να υπακούσει. Αγάπη για τον άλλο ή φόβος του αστυνόμου, οι εναλλακτικές που μας βάζει η πανδημία.
10. Ο κυνισμός και ο μηδενισμός ως κυρίαρχη ηθική.
Ο κυνισμός χρησιμοποιεί την ηθική για να την υποσκάψει. Μας καλεί να λειτουργήσουμε «ως εάν» ισχύει ένας ηθικός κανόνας, «ως εάν» έγιναν πράγματα που ξέρουμε ότι δεν υπήρξαν.
Το βλέπουμε σε όλα τα επίπεδα. Μας είπαν: «εάν υπακούσετε η Ελλάδα θα σωθεί.»
Αλλά την ίδια στιγμή, δεν έφτιαξαν νοσοκομεία και ΜΕΘ, δεν προσέλαβαν γιατρούς και νοσηλευτές, δεν αύξησαν τις διαδρομές της συγκοινωνίας, δεν επίταξαν κλινικές και γιατρούς, δεν μείωσαν τον αριθμό των μαθητών στις τάξεις. Τους τα απαγόρευαν οι αρχές τους. Μας είπαν «έχουμε σχέδιο για το πως θα κάνουμε τον εμβολιασμό» μόνο που δεν υπάρχουν εμβόλια. Το «πράξε ως εάν ίσχυε ένας κανόνας» είναι η ηθική των ανήθικων, του «ξέρεις ποιος είμαι εγώ, ρε».
Ο μηδενισμός, από την άλλη, είναι η απουσία ή η καταστροφή κάθε ηθικής αξίας και αρχής. Μας είπαν «πανηγυρίστε, οι 1000 νεκροί τον Νοέμβρη είναι λιγότεροι από άλλα μέρη». Αλλά κάθε άνθρωπος που πεθαίνει ένας κόσμος χάνεται για πάντα. Μας είπαν «αν είχαμε περισσότερες ΜΕΘ θα πέθαιναν περισσότεροι». Άρα δεν κάνουμε για να προφυλάξουμε τον κόσμο.
Ευδαιμονισμός και ωφελιμισμός ήταν η κυρίαρχη ηθική της περιόδου του εκσυγχρονισμού. Μαζί με τον κυνισμό και τον μηδενισμό φτιάχνουν την ανήθικη ηθική της πανδημίας, την ηθική στο τέλος της ηθικής.
ΠΗΓΗ: tvxs gr
Άλλα άρθρα του Kώστα Δουζίνα: εδώ
..."ο δεκάλογος του ατομιστή στην πανδημία"... (>άρθρο<)
(Εικόνα: Τάσσος Δίκας, πρόσωπα ΙΙΙ, ξηρό παστέλ, 1990)
..."ιστογραμμή"... tassodikas blog