Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

..."είναι η υποκρισία, ανόητε..."...(>άρθρο<)

Τάσσος Δίκας, ξηρό παστέλ, 1995
Του Γ. Τριποταμιανού

Στις αρχές της εβδομάδας που πέρασε, ο εφιάλτης που προωτοεμφανίστηκε οκτώ χρόνια πριν επανήλθε. Αυτήν τη φορά οι προβολείς εστιάστηκαν σε μία γερμανική τράπεζα: την Deutsche Bank. Η "αυτοκράτειρα" του γερμανικού τραπεζικού συστήματος και η ενσαρκώτρια του δόγματος της "νοικοκυροσύνης" είδε τις τιμές των μετοχών της να κατακρημνίζονται. Όπως είναι φυσικό, έγινε προσπάθεια η κοινή γνώμη να στραφεί στις εικόνες των χρηματιστών.

Οποιαδήποτε άλλη συζήτηση θα ήταν επικίνδυνη για όσους φιλοδοξούν να αναδειχθούν σε πολιτικούς και οικονομικούς φεουδάρχες της Ευρώπης. Σίγουρα για τον κ. Σόιμπλε δεν είναι τόσο ευχάριστο να αποδομείται η εικόνα της γερμανικής νοικοκυροσύνης με τις αναφορές για τη δραστηριότητα της Deutsche Bank σε μία σειρά σκανδάλων σε όλο τον κόσμο ούτε να ανασύρονται από τα σεντούκια μνήμες... χρεοκοπίας.

Η αλήθεια είναι ότι οι περιπέτειες του γερμανικού τραπεζικού κολοσσού συνδέονται με τους φόβους των επενδυτών ότι πιθανώς δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Γι' αυτό άλλωστε βγήκε μία πρωτοφανής ανακοίνωση για την ικανότητά της να εξοφλήσει τα χρέη της -ένα μήνα πριν κανένας δεν θα σκεπτόταν ότι υπήρχε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Συγκεκριμένα η Deutsche Bank διαβεβαίωσε τους επενδυτές ότι έχει άφθονα αποθέματα μετρητών, που σημαίνει ότι δεν έχει κανένα πρόβλημα στις πληρωμές των πιστωτών της, οι οποίοι τη δάνεισαν με μορφή των σύνθετων χρηματοπιστωτικών μέσων.

Αν το καλοσκεφτεί κανείς, η ανακοίνωση από μόνη της αναδεικνύει δύο τεράστια θέματα: Πρώτον, ότι η τραπεζική κρίση που ξεκίνησε πριν οκτώ χρόνια από τις ΗΠΑ και στη συνέχεια πέρασε στην Ευρώπη δεν έχει ξεπεραστεί και, δεύτερον, ότι, παρά τις θυσίες των Ευρωπαίων φορολογουμένων κυρίως του Νότου, το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα εξακολουθεί να είναι τόσο ευάλωτο όσο ήταν το 2010. Για να το πούμε με απλό τρόπο, οι "σκελετοί που έχουν στα βιβλία τους" είναι τόσοι πολλοί και τόσο μεγάλοι, ώστε ανά πάσα στιγμή μπορούν να... ζωντανέψουν. Κοντολογίς, η κρίση δεν οφείλεται στην Ελλάδα, αλλά στην αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής τραπεζικής.

Η διαπίστωση αυτή ουσιαστικά επιβεβαιώνει ότι το πρόβλημα δεν είναι οι ακαμάτηδες και τεμπέληδες Έλληνες, αλλά οι τραπεζίτες και οι πολιτικοί προστάτες τους. Και αυτό γίνεται φανερό αν ακολουθήσει κανείς το μονοπάτι της ελληνικής κρίσης από το 2010. Όταν το ευρώ δημιουργήθηκε το 1999, οι τράπεζες δανείζονταν και δάνειζαν σε ένα φθηνό ξένο νόμισμα. Οπότε τα ίχνη των περιουσιακών στοιχείων των ευρωπαϊκών τραπεζών (δάνεια και λοιπά στοιχεία ενεργητικού) επεκτάθηκαν μαζικά σε όλη την πρώτη δεκαετία του ευρώ, ιδίως στην ευρωπαϊκή περιφέρεια.

Πράγματι, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, από το 2010, όταν ξέσπασε η κρίση, οι γαλλικές τράπεζες κρατούσαν το ισοδύναμο των περίπου 465 δισεκατομμυρίων ευρώ σε λεγόμενα απομειωμένα περιφερειακά περιουσιακά στοιχεία (impaired periphery assets), ενώ οι γερμανικές τράπεζες είχαν 493 δισεκατομμύρια στα βιβλία τους.

Μόνο ένα μικρό μέρος αυτών των απομειωμένων περιουσιακών στοιχείων ήταν ελληνικά και εδώ είναι το πρόβλημα: Η Ελλάδα μετρούσε μέχρι το 2% της Ευρωζώνης το 2010 και το αναθεωρημένο έλλειμμα του προϋπολογισμού της Ελλάδας εκείνη τη χρονιά ήταν στο 15% του ΑΕΠ της χώρας, που είναι το 0,3% της οικονομίας της Ευρωζώνης. Με άλλα λόγια το ελληνικό έλλειμμα δεν ήταν λόγος πανικού. Εκτός αν οι μεγάλες τράπεζες στον πυρήνα της Ευρωζώνης είχαν κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας διπλασιάσει το μέγεθός τους (από την άποψη των στοιχείων του ενεργητικού) -και με επιχειρησιακούς δείκτες μόχλευσης (ενεργητικό προς παθητικό) διπλάσιους- σε σχέση με τους «πολύ μεγάλους για να χρεοκοπήσουν» (too big to fail) Αμερικανούς ομολόγους, που όμως το είχαν κάνει (δηλαδή είχαν χρεοκοπήσει).

Σε έναν τέτοιο υπερ-μοχλευμένο κόσμο, αν η Ελλάδα πτώχευε, οι εν λόγω τράπεζες θα έπρεπε να πωλήσουν άλλα παρόμοια κρατικά στοιχεία ενεργητικού για την κάλυψη των ζημιών. Αλλά, αν όλα αυτά τα συμβόλαια πώλησης έβγαιναν μονομιάς στην αγορά, θα προκαλούσαν τραπεζικό πανικό σε όλες τις αγορές ομολόγων της Ευρωζώνης, ο οποίος θα μπορούσε να εξαλείψει τις τράπεζες του ευρωπαϊκού πυρήνα.
Παρότι η Γερμανία έχει υπάρξει κατά συρροήν χρεοκοπημένη και έλαβε ελάφρυνση χρέους τέσσερις φορές στον 20ό αιώνα, η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ αποφάσισε να μην αφαιρέσει κεφάλαια για διάσωση από τις γερμανικές τράπεζες και να τα δώσει στους Έλληνες. Ούτε ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ούτε οποιοσδήποτε άλλος.

Υπό το πρίσμα αυτό, τα συμπεράσματα από την "περιπέτεια" της Deutsche Bank είναι εύλογα. Πρώτον, στα θησαυροφυλάκια των γερμανικών και γαλλικών τραπεζών εξακολουθούν να υπάρχουν σκελετοί του 1 τρισ. Οι λογιστικές αλχημείες και η λιτότητα στην οποία καταδικάστηκαν εκατομμύρια Ευρωπαίοι απλώς συγκάλυψαν το πρόβλημα και δεν το έλυσαν. Δεύτερον, όλη η ηθική επιχειρηματολογία της κυρίας Μέρκελ, του κ. Ολάντ, του κ. Σόιμπλε για το χρέος είναι έωλη, υποκριτική και αποσκοπεί στη μετάθεση των ευθυνών. Τρίτον, ο κίνδυνος για κατάρρευση είναι υπαρκτός. Τέταρτον, οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης -και όχι μόνο- επιλέγοντας να στηρίξουν τους "χορηγούς", ουσιαστικά απλώς συγκαλύπτουν και μεταθέτουν τις ευθύνες στους αδύναμους.

  πηγή: avgi.gr άρθρο του Γ. Τριποταμιανού > Είναι η υποκρισία, ανόητε...

..."είναι η υποκρισία, ανόητε..."...(>άρθρο<)

..."ιστογραμμή"...