 |
| Τάσσος Δίκας, ξηρό παστέλ, 1990 |
Του Νίκου Χατζηγιαννάκη (*)
Η εκ βάθρων ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ προϋποθέτει την εξάλειψη χρόνιων παθογενειών που, ας συνομολογήσουμε επιτέλους, οφείλονται πρωτίστως στα πρόσωπα και δευτερευόντως στις πολιτικές. Την ανάγκη υπερβάσεων επιτείνει η ανάληψη κυβερνητικής εξουσίας, που μεταβάλλει άρδην τα δεδομένα, θέτει νέες ιεραρχήσεις και καθήκοντα και ανεβάζει τον πήχη απαιτητικότητας.
Καλούμαστε, συνεπώς, βάση και κορυφή να κατανικήσουμε τον «δύστροπο» εαυτό μας αναδεικνύοντας το παραμελημένο ηθικό μας πλεονέκτημα, εφαρμόζοντας κώδικα τιμής, δεοντολογίας και συμπεριφοράς συμβατό με τις αξίες μας και ανακαλώντας αρετές εγγεγραμμένες στο DNA των αριστερών. Ήθος, αυτοπειθαρχία, ανιδιοτέλεια, συνέπεια, σεμνότητα, αίσθημα ευθύνης, συλλογικότητα, συντροφικότητα, κομματικότητα.
Πώς όμως μεταφράζονται οι επιβαλλόμενες αλλαγές στον τρόπο που σκεπτόμαστε και δρούμε; Επιχειρώντας ένα απάνθισμα απαιτήσεων θα προέτρεπα:
* Να μην επιτρέψουμε ποτέ να αποκτήσουν τα ιδεολογικά ρεύματα οργανωτική υπόσταση μετατρεπόμενα σε μηχανισμούς πίεσης, συναλλαγής, υπονόμευσης και διχασμού.
* Να ασκηθούμε σε νέους δημιουργικούς και διαχειριστικούς ρόλους που απαιτούν κοπιώδη προσπάθεια και τεχνοκρατική επάρκεια. Η κυβερνώσα Αριστερά αυτοακυρώνεται όταν εξαντλείται σε περιγραφές και διαπιστώσεις, στον καταγγελτισμό και στείρο αρνητισμό, στην κριτική χωρίς εφαρμόσιμες αντιπροτάσεις.
* Να ενδυναμώσουμε τη συριζική μας συνείδηση έχοντας ως αναφορά και αφετηρία όχι ιδεολογικές και κομματικές καταβολές, αλλά το ανασυγκροτημένο κόμμα μας. Οι απλοϊκές ιστορικές αναγωγές μεταφέρουν στο παρόν ένα βεβαρημένο φορτίο που στρεβλώνει την πραγματικότητα.
* Να αντιληφθούμε άπαντες το μέγεθος ευθύνης μας σε μια περίοδο που πράξεις, παραλείψεις και συμπεριφορές μας δεν αφορούν τον κομματικό μικρόκοσμο αλλά μεγεθύνονται και αντανακλώνται στο σύνολο της κοινωνίας.
* Να εκριζώσουμε μικροαστικές αντιλήψεις και πρακτικές που πλήττουν το ηθικό μας κύρος και αντιβαίνουν στην κοσμοθεώρησή μας (ατομικισμός, καταναλωτισμός, λογική ανάθεσης, υπεραπλουστεύσεις, κοινωνικός αυτοματισμός, αδράνεια, χαλαρότητα κ.λπ.).
* Να απαλλαγούμε από καταθλιπτικά σύνδρομα ηττοπάθειας, αριστερής μελαγχολίας, μεμψιμοιρίας, καχυποψίας, ομφαλοσκόπησης, κλειστοφοβίας, αυτομαστιγώματος κ.λπ., κατάλοιπα ανωμάλων περιόδων και απανωτών ηττών. Τέτοιες συμπεριφορές ενέχουν στοιχεία ψυχοπαθολογίας και δεν συνάδουν με τον σύγχρονο ανθρωπολογικό τύπο αριστερού.
* Να αντιμετωπίζουμε εν τη γενέσει ηθικές παρεκτροπές πάσης φύσεως (παραγοντισμός, καριερισμός, αλαζονεία, ναρκισσισμός κ.λπ).
* Να διαχωρίζουμε -χωρίς να αποσυνδέουμε- τακτικούς και στρατηγικούς στόχους αποκλείοντας την άκρατη βουλησιαρχία, τη λογική εφόδου, του «εδώ και τώρα» ή του «όλα ή τίποτα».
* Να εγκαταλείψουμε την πρακτική σκαντζόχοιρου που υποκρύπτει ανασφάλειες περί αλλοίωσης της φυσιογνωμίας μας, αλλά και ιδιοτελείς προθέσεις ελέγχου μηχανισμών. Η διεύρυνση της κομματικής βάσης με συντεταγμένο και ασφαλή τρόπο είναι μονόδρομος, ώστε το κόμμα να διακτινιστεί και να ριζώσει στην ελληνική κοινωνία.
* Να περιβάλλουμε με εμπιστοσύνη και σεβασμό τα νέα μέλη μακριά από λογικές αυθεντίας, πρωτοκαθεδρίας και επετηρίδας.
* Να μην διαμορφώνουμε πολιτικές θέσεις με βάση φαντασιώσεις, ιδεοληψίες ή επιθυμίες αλλά τον ορθολογισμό, την ανάλυση και την τεκμηρίωση.
* Να μην εγκλωβιζόμαστε στη χαοτική λογική της περιπτωσιολογίας διαχωρίζοντας το μείζον από το έλασσον, το γενικό από το ειδικό.
* Να καταπολεμούμε αντιφάσεις και ανακολουθίες εναρμονίζοντας τα λόγια με τα έργα. Δεν αντέχεται ο παραλογισμός να αναιρούμε πρακτικά, ενίοτε ασυνείδητα, ό,τι διακηρύσσουμε θεωρητικά.
* Να αποφεύγουμε τη συνθηματοποίηση της πολιτικής. Τα λαϊκά στρώματα εύκολα παγιδεύονται στην «ευημερία» των συνθημάτων, ταυτόχρονα όμως παγιδεύουν και τους πολιτικούς που τα εκφωνούν.
* Να εντάσσουμε τον αριστερό βολονταρισμό και κινηματισμό στο δοσμένο κοινωνικό πλαίσιο συνεκτιμώντας συσχετισμούς, κοινωνικές διεργασίες και απήχηση των θέσεών μας. Όταν ο κινηματισμός αυτονομείται ή καθίσταται αυτοσκοπός, συνήθως εκφυλίζεται.
* Να προβάλλουμε τις προσωπικές απόψεις συνθετικά και προωθητικά χωρίς εγωκεντρισμούς και οξείες αντιπαραθέσεις που αποσυσπειρώνουν και καταλύουν ψυχικούς δεσμούς. Η συνεννόηση και όσμωση, ο συμβιβασμός και η ευελιξία χάριν υπέρτερου σκοπού, η αναζήτηση του κοινώς αποδεκτού αποτελούν πολιτικές αρετές χωρίς τις οποίες δεν ευδοκιμεί καμιά συλλογικότητα.
* Να ενθαρρύνουμε την εσωτερική κριτική όλων προς όλους, αρκεί αυτή να ασκείται με ευπρέπεια και καλοπιστία, χωρίς ιδιοτελείς σκοπιμότητες ή μετατροπή της σε σπορ και άλλοθι απραξίας.
* Να μην εστιάζουμε διαστροφικά στις αποκλίνουσες απόψεις μας μεγιστοποιώντας τα ελάχιστα που χωρίζουν και αγνοώντας τα απείρως περισσότερα που ενώνουν.
* Να αξιολογούμε την έννοια του πολιτικού χρόνου αποβάλλοντας το άγχος και τη μικροαστική σπουδή που οδηγεί σε σπασμωδικές αντιδράσεις και απογοητεύσεις.
Ιδού λοιπόν πεδίον δόξης λαμπρό για έναν έκαστο. Ενδοσκόπηση, αναστοχασμός, αναμόρφωση, αναπροσαρμογή και καθαρμός όπου απαιτείται. Κοντολογίς μια εσωτερική «επιχείρηση» αρετής και ορθολογισμού. Και έπεται η τρέχουσα πολιτική.
(*) Ο Νίκος Χατζηγιαννάκης είναι μέλος της Ο.Μ. ΣΥΡΙΖΑ Γλυφάδας
..."ο κακός μας εαυτός, αυτός ο αίτιος"...(>άρθρο<)
..."ιστογραμμή"...