 |
| Τάσσος Δίκας, ξηρό παστέλ,1995 |
ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ*
Ο πόλεμος των τζιχαντιστών είναι έγκλημα εναντίον αμάχων, τελούμενο από φονιάδες, από μακελάρηδες που εχθρεύονται τον πολιτισμό, αλλά και όποιον είναι διαφορετικός από αυτούς, είτε είναι Ευρωπαίος είτε μουσουλμάνος.
Η Γαλλία είναι χώρα - σύμβολο. Είναι πατρίδα του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, που γέννησε τις πολιτικές αξίες που μας ορίζουν. Η Γαλλική Επανάσταση είναι η μάνα των επαναστάσεων, των κινημάτων, των ριζοσπαστικών διεκδικήσεων. Ο πόλεμος αυτός στρέφεται ενάντια σε αυτές τις αξίες, που είναι το θεμέλιο του συνταγματικού, δημοκρατικού πολιτισμού.
Η ίδια η έννοια της ανθρωπότητας, όταν δεν περιγράφει απλώς το σύνολο των ανθρώπων στον πλανήτη, ορίζεται, ως προς το βάθος της, από την έννοια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Αυτή προϋποθέτει την αξία του ανθρώπου. Η τελευταία παύει να είναι «ψιλά γράμματα» και αρχίζει να τρίζει στα αυτιά μας, όταν απολήγει στο ερώτημα: «Και πόσο αξίζει, δηλαδή, ο άνθρωπος;». Τίποτε δεν αξίζει, εάν αυτός δεν είναι -ή δεν γίνει- έτσι όπως κάποιοι απαιτούν. Οι φονιάδες του τζιχαντισμού αυτό απαιτούν: όποιος δεν είναι όπως αυτοί θέλουν, πρέπει να εκλείψει.
Μέχρι τώρα, το «Ο θάνατός σου η ζωή μου» περιέγραφε το ότι, για να υπάρξω εγώ, πρέπει να χαθείς εσύ. Αυτοί το εξέλιξαν: από το γεγονός και μόνο ότι υπάρχω εγώ, χάνεσαι εσύ. Γι' αυτό δεν σημαίνει τίποτε για τους ισλαμοναζήδες ο όρος «αθώα θύματα», επειδή όποιος δεν είναι όπως αυτοί δεν είναι αθώος. Είναι ένοχος επειδή διαφέρει. Η διαφορετικότητα γίνεται ενοχή. Ο συνταγματικός πολιτισμός θεμελιώθηκε στην αρχή της ίσης μεταχείρισης, της αναγνώρισης όλων ως προσώπων ίσης αξίας και σεβασμού, άρα και στον σεβασμό της διαφορετικότητας όλων. Αυτές οι αρχές είναι ο στόχος της φονικής μανίας τους.
Η Ευρώπη αλλάζει με δραματικό τρόπο. Οι ΗΠΑ, διεθνώς, έπαιξαν ιδιαίτερο ρόλο: Ενώ η διεθνής νομιμότητα είναι διεθνές ζήτημα, για τις ΗΠΑ η διεθνής ασφάλεια και νομιμότητα θεωρήθηκε πρόβλημα της εσωτερικής τους πολιτικής. Είχαμε δύο εκδοχές της διεθνούς νομιμότητας: μία για το κράτος που είχε τη στρατιωτική ισχύ να επιβάλλει τις αξιώσεις του και μία για όλα τα άλλα κράτη. Οι ΗΠΑ θεώρησαν, με προτεσταντικό τρόπο, ότι έχουν το αποστολικό καθήκον να επιβάλλουν τι είναι τάξη στο διεθνές σύστημα. Πρέπει να σταματήσει ο πόλεμος. Το αίτημα για ασφάλεια είναι διπλό: αφορά και τους Ευρωπαίους πολίτες, που κινδυνεύουν, και τους δυστυχισμένους πρόσφυγες, που πνίγονται. Δεν υπάρχει επιλεκτικός ανθρωπισμός. Η Ευρώπη πρέπει να κατανοήσει και τις δύο όψεις του αιτήματος για ασφάλεια.
Η τρομοκρατία δεν αντιμετωπίζεται με συρρίκνωση των ελευθεριών και της δημοκρατίας. Αυτό θα το επιδιώξει η Άκρα Δεξιά: θα ταυτίσει τους φονιάδες με όλους τους μουσουλμάνους. Η αξία του συνταγματικού πολιτισμού δεν υπάρχει χωρίς σεβασμό στη διαφορετικότητα, τα δικαιώματα και τις δικαιοκρατικές εγγυήσεις τους. Η Ευρώπη θα πρέπει να επιλέξει αν θα πορευτεί έχοντας σηματωρό την αλληλεγγύη ή το ρατσιστικό μίσος. Εάν συμβεί το δεύτερο, οι τρομοκράτες θα έχουν νικήσει. Τώρα χρειαζόμαστε την αλληλεγγύη. Τώρα, που οι κατατρεγμένοι πρόσφυγες χτυπούν την πόρτα της Ευρώπης, ξαναείναι επίκαιρος ο στίχος «Ανοίγω την πόρτα το βράδυ...».
Το φάντασμα που πλανιέται στην Ευρώπη είναι, σήμερα, ο βόγγος των θυμάτων, και των Γάλλων και των προσφύγων. Τώρα χρειάζεται η Ευρώπη να στηριχθεί στις ιδρυτικές αξίες της και να αναθεμελιωθεί πολιτικά ως δημοκρατική πατρίδα των λαών της. Εάν δεν ακούσει τον πόνο των δυστυχισμένων, δεν θα είναι απλώς κουφή. Θα παραμείνει η τυφλή Ευρώπη, που δεν θα μπορεί να δει τη ζοφερή νύχτα που φέρνει η νεοφιλελεύθερη αναλγησία. Ο φασισμός απειλεί την Ευρώπη∙ τον υποθάλπουν ο νεοφιλελευθερισμός και ο ρατσισμός.
Η Αριστερά οφείλει να πρωταγωνιστήσει, επειδή η πολιτική της αυθυπαρξία καθορίζεται από τέτοιες αξίες, βαθύριζες αξίες, σαρκωμένες στην ιστορία∙ και τη δική της πολυαίμακτη ιστορία. Δεν είμαστε, πια, στο κοίλον της ιστορίας. Η Αριστερά -πρόμαχος της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης- βρίσκεται στη θεατρική ορχήστρα. Η κυβέρνηση της Αριστεράς και ο πρωθυπουργός, που τον Ιούλιο κέρδισε -για τη χώρα και τον λαό μας- τον σεβασμό των άλλων λαών, μπορούν να πρωταγωνιστήσουν. Σωστό το σύνθημα «Η Ευρώπη αλλάζει». Ας αναρωτηθούμε, όμως: Πώς αλλάζει;
* Ο Στέφανος Δημητρίου διδάσκει Πολιτική Φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
..."η ζωή μου ο θάνατός σου"...(>άρθρο<)
..."ιστογραμμή"..