 |
| avgi.gr |
Ως αποτέλεσμα της βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης επήλθαν σημαντικές εισοδηματικές ανακατατάξεις, με κύριο χαρακτηριστικό την επιβάρυνση των χαμηλότερων εισοδημάτων. Ασφαλώς, η αποτύπωση της νέας πραγματικότητας χρήζει μελέτης με βάση συγκεκριμένα στατιστικά στοιχεία. Ωστόσο, είναι δυνατόν να εντοπιστούν ορισμένες αλλαγές οι οποίες ανατρέπουν παραδοσιακά δεδομένα και τις αντιλήψεις οι οποίες εδράζονταν σε αυτά.
Στο παρόν κείμενο γίνεται αναφορά σε μία από τις πολλές πτυχές των πρόσφατων εισοδηματικών ανακατατάξεων. Συγκεκριμένα, επανεξετάζεται η παραδοσιακά ορθή αντίληψη περί σχετικά χαμηλότερου αγροτικού εισοδήματος από τον μέσο όρο των εισοδημάτων στους άλλους τομείς της οικονομίας. Χρησιμοποιείται η λέξη επανεξετάζεται, διότι η ύφεση δημιούργησε νέα δεδομένα. Πρόκειται για τις δυσμενέστερες επιπτώσεις της ύφεσης στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα, που εκφράστηκαν με τη δραστική μείωση της παραγωγής, την άρση ή/και τον περιορισμό της λειτουργίας των επιχειρήσεων και τη δραματική αύξηση της ανεργίας.
Η ανεργία δεν είναι πρωτοφανής μόνο όσον αφορά τον αριθμό / ποσοστό των ανέργων, αλλά και σειρά άλλων κρίσιμων δεικτών: υψηλό ποσοστό μακροχρόνια ανέργων, δυσμενής ηλικιακή σύνθεση, εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό όσων λαμβάνουν επίδομα ανεργίας κ.ά. Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει εκρηκτική κατάσταση, κυρίως στα αστικά κέντρα.
Ο βίαιος περιορισμός ή/και εκμηδένιση του εισοδήματος σε ευρεία στρώματα των αστικών κέντρων καθιστά αναγκαία τη διάγνωση της νέας γεωγραφίας κατανομής του εισοδήματος. Εν προκειμένω, θέτει εν αμφιβόλω την προ κρίσης εισοδηματική ανισότητα εις βάρος των αγροτών. Σήμερα πλέον, πολλές χιλιάδες πολιτών βρίσκονται όχι μόνο στο όριο της φτώχειας, αλλά πολύ κάτω από αυτό. Η κατάσταση καθίσταται ακόμα δραματικότερη, καθώς αρκετοί στερούνται στοιχειωδών μέσων επιβίωσης, πλην της ελπίδας για πρόσβαση στα μέτρα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης ή σε άλλες πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης.
Συγχρόνως, όμως, και το μέσο αγροτικό εισόδημα βρίσκεται σε δομική αδυναμία αύξησης, καθώς η ύφεση, μεταξύ άλλων, έθεσε σε αδράνεια τη διαδικασία σύγκλισης του οικονομικά ενεργού πληθυσμού στον αγροτικό τομέα με τη συμμετοχή του στο ΑΕΠ. Πρόκειται για μία από τις δυσμενέστερες επιπτώσεις της ύφεσης, η οποία θα συνοδεύει τον αγροτικό τομέα έως την εμφάνιση σημαντικών αποτελεσμάτων μιας οικονομικής ανάκαμψης.
Το συμπέρασμα από την ανωτέρω ανάλυση είναι ότι πρέπει να διαγνωστεί ο νέος χάρτης των εισοδημάτων και των εισοδηματικών ανισοτήτων. Ωστόσο, με δεδομένο ότι τα βάρη της ύφεσης έπληξαν περισσότερο τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα (αστικά και αγροτικά), το πρωτεύον είναι να υπάρξει μια αποφασιστική και συγκροτημένη πολιτική αναδιανομής εισοδήματος από τους πραγματικά έχοντες. Και ένα από τα πρωταρχικά βήματα για αυτό είναι ο εντοπισμός τους πίσω από τις φορολογικές δηλώσεις «μαϊμού». Δεν πρόκειται «απλώς» για την αναγκαιότητα μιας δικαιότερης πολιτικής, αλλά και αποτελεσματικότερης, καθώς η μονομερής και προκλητική ωφέλεια των δηλωμένων και αδήλωτων πλουσίων και η επιβάρυνση των υπολοίπων αποδείχθηκε με τον πιο τραγικό τρόπο όχι μόνο άδικη αλλά και μη βιώσιμη.
Η υλοποίηση μιας τέτοιας πολιτικής απαιτεί ποικίλες, αλλά συγκεκριμένες πρωτοβουλίες δημιουργίας του κατάλληλου κοινωνικού - οικονομικού συσχετισμού των δυνάμεων και όχι μεμονωμένες, επιλεκτικές και συμβολικές κινήσεις οι οποίες δεν έχουν δομικά αποτελέσματα. Μεταξύ αυτών των πρωτοβουλιών και πέραν όσων σχετίζονται με τη δημοσιονομική πολιτική -η αδικία και η αναποτελεσματικότητα της οποίας έχει φτάσει στο μη περαιτέρω-, κρίσιμη σημασία έχει η δημιουργία θέσεων εργασίας, γιατί, εκτός από το ζήτημα του εισοδήματος, απαντάει στη νεοφιλελεύθερη στρατηγική υποτίμησης της εργασίας.
* Ο Ευάγγελος Νικολαΐδης διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Κρήτης
πηγή: avgi.gr άρθρο του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ > Εισοδηματικές ανακατατάξεις
..."εισοδηματικές ανακατατάξεις"...(>άρθρο<)
..."ιστογραμμή"...