 |
| ..."ιστογραμμή"... |
Του Euclides André Mance (*)
Η αλληλέγγυα οικονομία προσπαθεί να αποφύγει
οποιοδήποτε είδος φονταμενταλισμού γιατί σκοπός της είναι να ενθαρρύνει
τη διαφορετικότητα στις οικονομικές μορφές της, μια και στοχεύει στην
προώθηση της «καλής ζωής» (buen vivir) για όλους τους ανθρώπους και τους λαούς δίνοντας βάρος στις διαφορετικές πραγματικότητες και κουλτούρες.
Η αλληλέγγυα οικονομία προσδιορίζεται ιστορικά από
συγκεκριμένες πρακτικές συνεργασίας μεταξύ των ανθρώπων, στο πλαίσιο
διαφοροποιημένων χρονικών και πολιτισμικών δεδομένων, τα οποία έχουν
σχέση με την παραγωγή, τη δίκαιη ανταλλαγή οικονομικών αποτελεσμάτων,
την κατανάλωση υλικών και άυλων αγαθών και υπηρεσιών που είναι
απαραίτητα για την επίτευξη της «καλής ζωής» των ατόμων, των κοινοτήτων
και των λαών.
Μια και κάθε απελευθερωτική διαδικασία μπορεί να
βελτιωθεί, ο διαπολιτισμικός διάλογος σχετικά με την απελευθερωτική
διάσταση της αλληλέγγυας οικονομίας συμβάλλει στην εξέλιξή της
προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα πεδία σύγκρουσης αλλά και οι κάθε
λογής μορφές κυριαρχίας και καταπίεσης, έχοντας ως δεδομένο ότι η
οικονομία βασίζεται σε κοινωνικές σχέσεις διαμορφούμενες μέσω της
γλώσσας και της άσκησης εξουσίας.
Εφόσον οι δημόσιες και ατομικές ελευθερίες μπορούν να
διευρύνονται απεριόριστα, είναι απαραίτητη η συνεχής κριτική και
βελτίωση της αλληλέγγυας οικονομίας ώστε να στηρίζει τη διεύρυνση αυτών
των ελευθεριών.
Από την οπτική της ηθικής, η αλληλέγγυα οικονομία θα
πρέπει να εξασφαλίζει τα οικονομικά μέσα για την ηθική και οικολογικά
βιώσιμη εκπλήρωση των δημόσιων και ατομικών ελευθεριών όλων των
ανθρώπων, με τρόπο που να προωθεί την «καλή ζωή» του καθενός και
συγχρόνως όλης της ανθρωπότητας. Από πολιτική σκοπιά, θα πρέπει να
προωθεί την ισότητα των δικαιωμάτων και τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων
στην οικονομική σφαίρα για όλους τους ανθρώπους. Με άλλα λόγια θα πρέπει
να εκδημοκρατίζει με αποτελεσματικό τρόπο την οικονομική σφαίρα,
εξασφαλίζοντας την αυτοδιαχείριση των επιχειρήσεων και άλλων οικονομικών
πρωτοβουλιών από τους εργάτες και τις κοινότητές τους.
Στο πλαίσιο της ιστορικής και πολιτιστικής
πραγματικότητας της Βραζιλίας, στο τελικό κείμενο της 1ης Συνόδου
Αλληλέγγυας Οικονομίας διαμορφώθηκε η παρακάτω δήλωση που αφορά τις
αρχές της:
«Η αλληλέγγυα οικονομία χαρακτηρίζεται από ιδέες και
πρακτικές που θεμελιώθηκαν μέσα στις σχέσεις της συνεργατικής
αλληλεγγύης, εμπνεύστηκαν από πολιτιστικές αξίες που τοποθετούν τον
άνθρωπο, στην αδιάσπαστη διάστασή του, στο κέντρο τους, και
συμπεριλαμβάνει την ηθική και την αισθητική ως αντικείμενο και στόχο της
οικονομικής δραστηριότητας, η οποία είναι περιβαλλοντικά βιώσιμη και
κοινωνικά δίκαιη, σε αντίθεση με την ιδιωτική συσσώρευση κεφαλαίου. Αυτή
η πράξη παραγωγής, εμπορίας, χρηματοδότησης και κατανάλωσης προάγει την
αυτοδιαχείριση, τη συνεργασία, την ανάπτυξη του ανθρώπου και της
κοινότητας, την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών, την κοινωνική
δικαιοσύνη, το φύλο, τη φυλή και την εθνοτική ισότητα, την ισότιμη
πρόσβαση στην πληροφόρηση, τη γνώση και την επισιτιστική ασφάλεια, την
προστασία των φυσικών πόρων με βιώσιμη και υπεύθυνη χρήση από τη
σημερινή και τις μελλοντικές γενιές. Επομένως οικοδομεί μια νέα μορφή
κοινωνικής ένταξης με τη συμμετοχή όλων…
|
| ..."ιστογραμμή"... |
Οι πρωτοβουλίες αλληλέγγυας
οικονομίας έχουν κοινό στοιχείο την ισότητα στα δικαιώματα, τις ευθύνες
και τις ευκαιρίες όλων όσοι συμμετέχουν σε πρωτοβουλίες αλληλέγγυας
οικονομίας. Προϋποθέτει την αυτοδιαχείριση, δηλαδή τη δημοκρατική
συμμετοχή με ισότιμη άσκηση της εξουσίας από όλους και για όλες τις
αποφάσεις, με στόχο να ξεπεραστεί η αντίφαση μεταξύ κεφαλαίου και
εργασίας».
Τελευταία, στη Βραζιλία έχει γίνει συστηματοποίηση
διαφόρων δεικτών, με σκοπό τον χαρακτηρισμό και την αξιολόγηση των
επιχειρήσεων αλληλέγγυας οικονομίας έναντι της καπιταλιστικής
οικονομίας. Εδώ, θα χρησιμοποιήσουμε τις κατηγορίες που ανάπτυξε ο Λουίς
Ινάσο Γκάιγκερ.
Σχετικά με τους δείκτες που διαχωρίζουν τις
πρωτοβουλίες αλληλέγγυας οικονομίας από τις καπιταλιστικές ιδιωτικές
επιχειρήσεις, μπορούμε να συμπεριλάβουμε τα εξής: τη ρήξη με τη δομική
εξάρτηση του εργάτη αλλά και την υπαγωγή του κεφαλαίου στην υπηρεσία της
εργασίας. Παράλληλα μπορούμε να συμπεριλάβουμε τη δικαιοσύνη όσον αφορά
στα μέσα παραγωγής, τη σύνδεση μεταξύ των κοινωνικών και των
οικονομικών λειτουργιών, την ηθική προσέγγιση της οικονομικής σφαίρας.
Σχετικά με τους δείκτες κοινωνικοποίησης της υλικής
και παραγωγικής βάσης έχουμε τα εξής: συλλογική ιδιοκτησία των βασικών
μέσων παραγωγής, ισότιμος καταμερισμός εργασίας και κεφαλαίου των
συμμετεχόντων, περιορισμένη παρουσία μισθωτής εργασίας, οι τελικές
ενέργειες πραγματοποιούνται μόνο από τα συνεργαζόμενα μέλη, συλλογική διεκπεραίωση της εργασίας.
Σχετικά με τους δείκτες διαχωρισμού των κοινωνικών
και οικονομικών παροχών εντός των πρωτοβουλιών αλληλέγγυας οικονομίας
έχουμε: αμειβόμενη εργασία, ελαχιστοποίηση των διαφορών στις αμοιβές,
επίπεδο αμοιβών ίσο ή και πάνω από τα επίπεδα της αγοράς, υποστήριξη των
μειονεκτούντων ατόμων, πρακτικές αμοιβαιότητας και αλληλοβοήθειας,
κοινωνική ασφάλιση (ασφαλιστικά ταμεία, ταμεία υγείας, άδειες μετ’
αποδοχών κ.λπ.), απαγόρευση των απολύσεων των συμμετεχόντων.
Σχετικά με τους δείκτες εσωτερικής δημοκρατίας,
έχουμε: την αρχή ένα μέλος-μία ψήφος, οι συμμετέχοντες παίρνουν
συλλογικά θεμελιώδεις αποφάσεις, υψηλό βαθμό συμμετοχής στα όργανα λήψης
αποφάσεων και τα συμβουλευτικά όργανα, άμεση και ελεύθερη εκλογή των
συντονιστών, συχνές συναντήσεις για τη λήψη αποφάσεων, εμπλοκή των
συμμετεχόντων στην καθημερινή διαχείριση της πρωτοβουλίας και τη
διαδικασία της δουλειάς, ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών,
λειτουργία συντονιστικών δράσεων, μυστική ψήφος σε καίριες αποφάσεις.
Όλο το πρωτότυπο κείμενο εδώ .
Περισσότερα για την εκδήλωση εδώ.
(*) Ο Euclides André Mance
είναι Βραζιλιάνος φιλόσοφος, από τους βασικούς θεωρητικούς της
αλληλέγγυας οικονομίας και της Φιλοσοφίας της Απελευθέρωσης στη Λατινική
Αμερική. Εργάστηκε ως λαϊκός εκπαιδευτής από τη δεκαετία του ’90 και
είναι συγγραφέας πολλών κειμένων και βιβλίων, όπως η «Η Επανάσταση των
Δικτύων», όπου εξετάζει πώς τα αλληλέγγυα και συνεργατικά δίκτυα μπορούν
να συγκροτήσουν τους δεσμούς εκείνους που θα ανατροφοδοτήσουν την
οικονομία, την πολιτική και τον πολιτισμό για να σχηματίσει την υλική
βάση για νέες, μετα-καπιταλιστικές κοινωνίες.
Ο Euclides André Mance θα βρεθεί στην Αθήνα, για μια συζήτηση για τις δικτυώσεις στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, την
Παρασκευή 12 Ιουνίου στις 7:00 μ.μ., στον κήπο του Συλλόγου Ελλήνων
Αρχαιολόγων. Στην εκδήλωση προσκαλούν οι: Αλληλεγγύη για όλους,
Εφημερίδα των Συντακτών, Πρωτοβουλία για ένα χώρο διαλόγου Κ.ΑΛ.Ο,
συνεταιριστικό παντοπωλείο Σέσουλα, Συν Άλλοις, ΣΥΝεταιριστές ΖΩγράφου,
P2P foundation, κοοπερατίβα sociality, portokali.gr.
..."ηθικές & πολιτικές βάσεις της αλληλέγγυας οικονομίας"...(>άρθρο<)
..."ιστογραμμή"...